Bệnh giun đũa ở gà là mối đe dọa lớn trong chăn nuôi gia cầm, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm. Để đảm bảo sức khỏe đàn gia cầm và duy trì hiệu quả chăn nuôi, cần có các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh này.
Bệnh giun đũa ở gà là gì?
Bệnh giun đũa ở gà là bệnh do giun đũa ở gà ký sinh ở ruột non của gà gây ra. Giun đũa ở gà hấp thụ chất dinh dưỡng trong ruột và tiết ra độc tố gây tổn thương niêm mạc ruột, dẫn đến gà chậm lớn, kém phát triển, sức đề kháng giảm và dễ mắc các bệnh khác.
Đây là bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa phổ biến nhất ở gà nuôi công nghiệp và gà thả vườn. Gà ở mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm bệnh, nhưng gà từ 2-5 tháng tuổi dễ mắc bệnh nhất.
Nguyên nhân gây bệnh giun đũa ở gà
Nguyên nhân chính là do gà ăn phải trứng giun đũa có trong các vật dụng sau:
- Thức ăn, nước hoặc đất có thể bị ô nhiễm bởi phân của gà bị bệnh.
- Thiết bị chăn nuôi không được vệ sinh kỹ lưỡng.
- Đồng cỏ ẩm ướt kết hợp với lượng phân gà dồi dào đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của trứng giun đất.
Chu kỳ phát triển của giun đũa ở gà
- Giun trưởng thành sống ở ruột non → đẻ trứng → trứng được thải ra ngoài theo phân.
- Trứng giun phát triển thành trứng gây nhiễm trùng sau khoảng 10-14 ngày trong đất ẩm.
- Khi gà ăn những quả trứng này, ấu trùng bên trong sẽ nở ra trong ruột, xâm nhập vào màng nhầy và sau đó quay trở lại ruột non để trưởng thành.
- Toàn bộ chu kỳ kéo dài khoảng 5-8 tuần, trong thời gian đó bệnh bắt đầu tiến triển.
Bệnh lý của bệnh giun đũa ở gà
Tác động của bệnh
Giai đoạn ấu trùng của giun đũa có thể gây xuất huyết niêm mạc ruột gà, dẫn đến tình trạng giãn nở, sưng tấy và dày lên ở vị trí nhiễm ký sinh trùng. Tổn thương và phù nề thành ruột tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn đường ruột phát triển (đặc biệt là Escherichia coli), làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Mức độ rủi ro dựa trên độ tuổi
Nhiễm giun đũa ở gà con nghiêm trọng hơn ở gà trưởng thành. Thời gian phát triển của giun đũa ở gà con thường là 30 đến 35 ngày, trong khi ở gà trưởng thành là khoảng 50 ngày. Gà trên 3 tháng tuổi có sức đề kháng mạnh hơn và ít bị nhiễm giun đũa hơn so với gà dưới 3 tháng tuổi. Gà thả vườn, chẳng hạn như gà nuôi trong vườn hoặc ăn trấu, đặc biệt dễ bị nhiễm loại ký sinh trùng này.
Tác hại của bệnh
Theo chuyên gia MM88 chia sẻ: Gà bị nhiễm giun đũa sẽ biểu hiện các triệu chứng như mất máu, niêm mạc và mào nhợt nhạt, chân khô, chán ăn, tiêu chảy, kích thước nhỏ và chậm lớn, cần lượng thức ăn lớn để tăng trọng. Trong trường hợp nhiễm giun đũa nặng, gà thường chết do tắc ruột hoặc tắc mật, sụt cân tới 30%.
Cách phát hiện bệnh giun đũa ở gà
- Gà sống: Phương pháp phổ biến nhất để chẩn đoán bệnh giun đũa ở gà sống là kiểm tra trứng giun đũa trong phân của chúng. Trứng giun đũa có vỏ dày, hình bầu dục và có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài, khiến việc phân tích phân trở thành một phương pháp chẩn đoán rất hiệu quả.
- Khám nghiệm tử thi: Phương pháp chính xác nhất để phát hiện giun đũa là khám nghiệm tử thi ruột non của gà. Trong quá trình khám nghiệm tử thi, giun đũa có thể được tìm thấy trong ruột non hoặc đôi khi trong ống mật chủ.
Nguồn lây truyền bệnh tật
- Gà mái trưởng thành: Gà mái trưởng thành bị nhiễm giun đũa sẽ thải trứng ra môi trường qua phân. Trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, trứng giun đũa sẽ phát triển thành trứng truyền nhiễm, và gà con sẽ bị nhiễm bệnh do ăn phải thức ăn hoặc nước bị nhiễm giun đũa.
- Thông qua sinh vật trung gian: châu chấu và giun đất cũng có thể mang trứng giun đũa và khi gà ăn những sinh vật trung gian này, chúng sẽ trở thành nguồn lây nhiễm.
Sự nguy hiểm của bệnh giun đũa ở gà
Nhiễm giun đũa có thể làm tình trạng gà trưởng thành trở nên trầm trọng hơn. Ấu trùng giun đũa có thể gây xuất huyết niêm mạc ruột, sưng thành ruột và phù nề, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn đường ruột phát triển. Gà con bị nhiễm giun đũa nặng sẽ bị chảy máu, chán ăn, tiêu chảy, chậm lớn và tỷ lệ tử vong cao do tắc ruột hoặc tắc mật.
Cách điều trị bệnh giun đũa ở gà
Những người tham gia đá gà MM88 chia sẻ: Việc điều trị đòi hỏi phải kết hợp liều lượng thuốc tẩy giun phù hợp và chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Sử dụng thuốc tẩy giun
Một số loại thuốc thường được sử dụng và có hiệu quả bao gồm:
- Levamisole: 7,5 mg/kg thể trọng, trộn với nước uống hoặc thức ăn.
- Piperazine citrate: 0,2–0,4 g/kg trọng lượng cơ thể.
- Albendazole hoặc fenbendazole: 5-10 mg/kg thể trọng, dùng liên tục trong 3-5 ngày.
- Ivermectin (tiêm hoặc uống): có tác dụng tiêu diệt nhiều loại giun, bao gồm giun đũa và giun tóc.
Lưu ý:
- Tẩy giun cho gà vào buổi sáng vì đó là lúc chúng đói nhất và có hiệu quả tốt nhất.
- Ngừng ăn trứng hoặc thịt gà 7-10 ngày sau khi dùng thuốc (vui lòng làm theo khuyến cáo của từng loại thuốc).
- Hai mươi bốn giờ sau khi tẩy giun, gà cần được cung cấp enzyme tiêu hóa, vitamin và chất điện giải để giúp chúng phục hồi sức khỏe.
Kết hợp với vệ sinh môi trường
- Sau khi tẩy giun, phân phải được dọn sạch và ủ hoặc tiêu hủy để ngăn ngừa sự lây lan của ký sinh trùng.
- Thường xuyên vệ sinh và khử trùng chuồng trại chăn nuôi bằng bột vôi hoặc chất khử trùng (BenKocid, Virkon S, v.v.).
- Không để đáy lồng ẩm ướt vì trứng côn trùng có thể dễ dàng sinh sôi trong môi trường ẩm ướt.
Cách phòng ngừa bệnh giun đũa ở gà
Phòng bệnh luôn hiệu quả và tiết kiệm hơn chữa bệnh. Người nông dân nên thực hiện các biện pháp sau:
Tẩy giun định kỳ
- Gà con từ 1-2 tháng tuổi: Tẩy giun lần đầu.
- Sau đó lặp lại quá trình này sau mỗi 2-3 tháng.
- Gà mái đẻ cần được tẩy giun trước khi vào thời kỳ đẻ và giữa chu kỳ đẻ.
Giữ chuồng trại sạch sẽ
- Đáy lồng phải luôn khô ráo, thoáng mát và có độ dốc nhẹ để thoát nước tốt.
- Dọn sạch phân hàng ngày để tránh tích tụ.
- Thức ăn và nước uống phải sạch và không có phân.
Quản lý thả vườn đúng cách
- Nếu áp dụng chăn thả tự do, cần phải chăn thả luân phiên và không nên cho gà gặm cỏ ở những khu vực có nhiều phân cũ.
- Tránh nuôi gà con cùng với gà trưởng thành vì gà trưởng thành thường mang ký sinh trùng.
Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng và enzyme tiêu hóa
- Thực phẩm nên chứa đủ protein, vitamin A, vitamin E và khoáng chất để tăng cường khả năng miễn dịch.
- Thêm enzyme tiêu hóa, tỏi băm hoặc giấm táo vào thức ăn có thể làm giảm ký sinh trùng đường ruột một cách tự nhiên.
Để đảm bảo sức khỏe và tăng trưởng tối ưu cho gia cầm, người chăn nuôi cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa bệnh giun đũa ở gà. Việc thực hiện kiên trì và nhất quán các biện pháp này sẽ cải thiện đáng kể chất lượng và hiệu quả chăn nuôi gia cầm.
